-
1 po
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *poprep.+ Loc.1. ( czas) after; past; dziesięć po trzeciej ten past l. after three; już po wszystkim it's all over now; mądry Polak po szkodzie everybody's got 20/20 hindsight, (it's easy to be) wise after the event; po chwili after a while, a moment later; po lecie przychodzi jesień summer is followed by fall l. autumn; po kilku latach after a few years, (a) few years later; po śniadaniu after breakfast; po zmroku after dark; przyjadę po świętach I'll come after Christmas.3. ( pochodzenie) from, of; butelka po winie (empty) wine bottle; garnek po mleku dirty milk pot; puszka po rybach empty fish can; rzeczy po kimś hand-me-downs.4. (= na podstawie) by; nie dać czegoś znać po sobie not let sth show; rozpoznać kogoś po akcencie/głosie recognize l. tell sb by his l. her accent/voice.5. ( dziedziczenie) after, from; dostała imię po babce she was named after her grandmother; głos mam po ojcu I get my voice from my father; objąć stanowisko po kimś take over from sb; spadek po wujku inheritance from one's uncle.6. ( hierarchia) after, next to; najważniejszy po prezydencie next to president; pierwszy po Bogu next to God; po Mickiewiczu after Mickiewicz.7. (przestrzeń, powierzchnia) in, around, on, over, along; całować kogoś po policzkach/rękach kiss sb's cheeks/hand; chodzić po linie walk on a rope; dreszcz przebiegł mi po plecach chill ran down my spine; głaskać kogoś po włosach stroke sb's hair; po drugiej stronie on the other side; po kładce over the footbridge; po korytarzu in l. along the corridor; po kraju around the country; po lesie/górach in the forest/mountains; po linii prostej in a straight line; po niebie in the sky; po mieście around the city; po okolicy around the neighborhood; po pokoju around the room; po trawie on grass; schodzić po schodach/drabinie go down the stairs/ladder; wchodzić po schodach/drabinie go up the stairs/ladder; wędrować po górach walk l. hike the mountains.8. ( rozciągłość w przestrzeni) around, round; chodzić po ludziach go from door to door; przesiadywać po kawiarniach sit around in cafes; jeździć po sanatoriach go from one sanatorium to another; włóczyć się po sądach drag o.s. from court to court.9. ( rozciągłość w czasie) to, till, until; pisać po całych dniach write for days on end; ślęczeć po nocach sit up late.10. ( systematyczność) by; po kawałku piece by piece, bit by bit; po trochu bit by bit; little by little.11. + Acc. ( zasięg) (up) to; stać w wodzie po kolana stand knee-deep in water; kufel wypełniony po brzegi beer mug full to the brim; uśmiać się po pachy laugh one's head off.12. + Acc. ( kres) till, until, to; aż po wszystkie czasy przest. till l. to the end of time; po dziś dzień przest. to this day.13. + Acc. ( cel) for; przyjść po poradę come for advice; dzwonić po lekarza call a doctor; sięgać po poradnik reach for a handbook; po co? what for?; po co to robisz? what are you doing this for?; nie pójdę tam, bo i po co? I'm not going there, what's the use?; po co o tym myślisz? what's the use of thinking about it?; nie wiem, po co to zrobiłem I don't know what I did it for; licho wie po co god knows why; po co ta mowa? pot. save your breath; po jakie licho l. kiego grzyba? pot. what the heck l. hell for?14. + Acc. (okeślona, powtarzająca się ilość, liczba) a, per; po trzy złote za kilogram three zloty a kilo; po pięć sztuk w paczce five items per pack.16. + Dat. ( sposób) in; po angielsku/polsku in English/Polish; po bożemu in a godly fashion; po cichu silently; po góralsku highlanders' fashion; po koleżeńsku friendly; po ludzku humanely; po mistrzowsku in a masterly way; po nowemu in a new way; po ojcowsku like a father; po pijanemu when drunk; po prostu just like that; po staremu in the (same) old way; posuwać się po omacku grope in the dark.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > po
-
2 PO
praep. 1. (później niż) after- po śniadaniu/pracy/wojnie after breakfast/work/the war- po chwili after a bit a. moment- po godzinie/dwóch latach an hour/two years later, after an hour/two years- po dwuletnim pobycie w więzieniu after two years in prison- po południu in the afternoon- pięć/kwadrans po czwartej five/a quarter past four- wróciła po dwunastej she came back after twelve- po ukończeniu studiów rozpoczął pracę w szkole after a. on graduating he began working at a school- zdrzemnął się po wyjściu gości he nodded off after the guests had left pot.- po pięćdziesiątce musisz zacząć dbać o siebie when you’re over fifty you need to take care of yourself- po czym and then, after which- oprowadził mnie po starym mieście, po czym zaprosił na piwo he showed me around the Old Town and then invited me for a beer- po czasie late- oddał referat pięć dni po czasie he handed in his paper five days late2. (w przestrzeni, w różnych miejscach) (all) over, around, round GB- po całym mieście/kraju/domu all over (the) town/the country/the house- po całej Europie all over Europe, throughout the whole of Europe- ubrania porozrzucane po pokoju clothes flung all over a. scattered around the room- porozlewać wodę po podłodze to spill water all over the floor- biegać po sklepach to run round the shops pot.- chodzić po korytarzu/pokoju to walk up and down the corridor/around the room- chodzić po lesie/górach to walk in the forest/mountains- oprowadzić kogoś po zamku to show sb around a castle- szukać czegoś po encyklopediach to look a. hunt through encyclopedias for sth- szepczą o tym po kawiarniach tongues are beginning to wag (about it)3. (o powierzchni) (na) on; (wzdłuż) along- chodzić po piasku/trawie to walk on sand/grass- poruszać się po szynach to move (along) on rails- jechać na rowerze po szosie/ścieżce to cycle along a. on a road/path- ślizgać się po zamarzniętym jeziorze to skate on a frozen lake- bębnić palcami po stole to drum one’s fingers on the table- wchodzić/schodzić po schodach to walk up/down the stairs- zjeżdżać po poręczy to slide down the banisters- zupa ściekała mu po brodzie the soup was dripping down his chin- poruszać się po linii prostej to move in a straight line- przechodzić przez jezdnię po pasach to cross the road at a zebra crossing- głaskać kogoś po włosach/policzku to stroke sb’s hair/cheek- całować kogoś po rękach to kiss sb’s hands- pokrzywy parzyły go po nogach nettles were stinging his legs4. (o stronie) on- po tej/drugiej stronie ulicy on this/on the other side of the street- po prawej stronie drogi to the right of the road- po obu stronach kartki on both sides of the paper- kawałek chleba posmarowany po wierzchu dżemem a piece of bread with jam spread on top- placek przypalony po brzegach a pie burnt along the edges5. (do górnej granicy) (przestrzennej) (up) to, as far as; (czasowej) up to, till, until- po szyję/czubek głowy up to the neck/the top of one’s head- silne wiatry od Bałkanów po Skandynawię strong winds from the Balkans up to Scandinavia- wody było po kolana the water was knee-deep- talerz pełen po brzegi a plate full to the brim- od średniowiecza po schyłek Oświecenia from the Middle Ages up to a. until the end of the Enlightenment- od profesora po sekretarkę from the professor down to the secretary6. (w hierarchii, kolejności) after- była w naszym domu pierwszą osobą po ojcu she was the second most important person in our home after father- miał piąty po zwycięzcy czas na mecie he had the fifth best time (after the winner)- jeden po drugim one after the other a. another- przesłuchiwał taśmę po taśmie he listened to one tape after another- krok po kroku step by step- dzień po dniu day after day; day in, day out7. (dziedziczenie) from (kimś sb)- odziedziczyć coś po kimś to inherit sth from sb- objąć stanowisko po kimś to take over sb’s position, to succeed sb- objął tron po wuju he succeeded his uncle to a. on the throne- dom miał po dziadku he inherited the house from his grandfather- po matce miała talent muzyczny she had inherited her mother’s musical talent- prowadził po ojcu sklep mięsny he ran a butcher’s shop inherited from his father- nosić imię po dziadku to be named after one’s grandfather8. (następstwo) [sprzątać, zmywać] after (kimś sb)- rozpaczać po kimś to grieve over a. for sb- płakać po kimś to mourn sb- obiecywać sobie coś a. oczekiwać czegoś po kimś/czymś to expect sth from sb/sth- nie obiecuj sobie po nim zbyt wiele don’t expect too much from him- czego oczekujesz po tym zebraniu? what are you expecting from the meeting?- butelka po mleku/piwie a milk/beer bottle- pusty worek po ziemniakach an empty potato sack9 (na podstawie) by- poznać kogoś po głosie/ruchach to recognize sb by their voice/movements- po czym go poznałeś? how did you recognize him?- widać po twoich oczach, że jesteś zmęczona I can see a. tell by your eyes that you’re tired- sądząc po akcencie, (on) pochodzi z Dublina judging by a. from his accent, he comes from Dublin10 (cel) for (kogoś/coś sb/sth)- stać w kolejce po mięso to stand in the meat queue, to queue up for meat- zadzwonić po lekarza/taksówkę to phone for the doctor/a taxi- poszła do sklepu po chleb she went to the shop for some bread- poszedł po wnuczkę he went to collect his granddaughter- zatelefonowała do niego po radę she called him to ask for some advice- przyszedłem tu tylko po to, żeby wyjaśnić całą sprawę I just came here to explain the whole thing a. business pot.- nie po to przez pięć lat studiowałam prawo, żeby pracować jako kelnerka I didn’t study law for five years (in order) to work as a waitress- co a. cóż ci po pękniętej filiżance? what do you need a cracked cup for?- nic mi po takich radach what’s the use of advice like that?- nic tu po mnie I’m not needed here; I may as well go a. be off pot- po co what for?, why?- po cóż whatever for?- po co ci nóż? what do you need a knife for?- nie wiem, po co tu przyszła I don’t know what she came here for a. why she came here11 (wyrażające miarę, liczbę, wartość) po trzy z każdej strony three on each side- po parę razy dziennie several times a day- trzy pliki po sto banknotów (każdy) three bundles of a hundred banknotes each- po 2 złote za sztukę (at) 2 zlotys each a. apiece- po 5 złotych za kilo (at) 5 zlotys a a. per kilo- po ile? a. po czemu? przest. how much?- po ile te pomidory? how much are these tomatoes?- wchodziły po jednej they entered one by one a. one at a time- podchodzić do stołu po dwóch/trzech to come up to a. approach the table in twos/threes- po trochu bit by bit, little by little- zapłaciliśmy po dziesięć złotych we paid ten zlotys each- dostali po dwa jabłka they each got two apples- każde dziecko dostało po zabawce each child a. each of the children got a toy- Adam i Robert wygrali po książce Adam and Robert each won a book12 (w wyrażeniu przysłówkowym) po ojcowsku/profesorsku/chłopięcemu like a father/professor/boy- zrób to po swojemu do it your own way- czy mówisz po litewsku/włosku? can you speak Lithuanian/Italian?- powiedz to po angielsku say it in English■ po temu (stosowny) for it- to nie miejsce i czas po temu this is not the (right) time or place for it- powiem jej, kiedy nadarzy się po temu okazja I’ll tell her when I get the chance a. opportunity- mam po temu powody I have my reasons- miała wszelkie warunki po temu, żeby być dobrą aktorką she had all the makings of a good actress* * *abbr ( SZKOL: = Przysposobienie Obronne)* * *POabbr.szkoln. (= przysposobienie obronne) civil defence course.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > PO
-
3 aż
1. частица (вплоть) до; даже;aż do wieczora до самого вечера; aż pięć lat целых пять лет; aż siny od mrozu просто синий от мороза; aż nazbyt даже слишком; 2. союз временной пока (не); poty prosił, aż z nim poszedł он просил до тех пор, пока он не пошёл с ним; 3. союз следствия так, что (даже); krzyczy, aż uszy bolą он кричит так, что ушам больно+2. póki, potąd
* * *1. частица( вплоть) до; да́жеaż do wieczora — до са́мого ве́чера
aż pięć lat — це́лых пять лет
aż siny od mrozu — про́сто си́ний от моро́за
2. союз временнойaż nazbyt — да́же сли́шком
пока́ (не)póty prosił, aż z nim poszedł — он проси́л до тех по́р, пока́ он не пошёл с ним
Syn:3. союз следствиятак, что (да́же)krzyczy, aż uszy bolą — он кричи́т так, что уша́м бо́льно
-
4 przeżyć
глаг.• выдержать• выживать• выжить• переживать• пережить• уцелеть* * *przeży|ć\przeżyćty сов. 1. прожить;2. пережить;\przeżyć kryzys пережить кризис;
\przeżyć kogoś o pięć lat пережить кого-л. на пять лет;● \przeżyć w pamięci сохраниться в памяти
* * *przeżyty сов.1) прожи́ть2) пережи́тьprzeżyć kryzys — пережи́ть кри́зис
przeżyć kogoś o pięć lat — пережи́ть кого́-л. на пять лет
• -
5 pięcioletni
pięcioletni [pjɛɲʨ̑ɔlɛtɲi] adjplan \pięcioletni Fünfjahr[es]plan m -
6 rok
Ⅰ m (G roku, N pl lata) 1. (jednostka rachuby czasu) year- rok bieżący/miniony a. przeszły a. zeszły/przyszły the current/past a. last/next year- dobry/zły/tragiczny rok a good/bad/tragic year- rok urodzenia the year of birth- jestem z 1949 roku I was born in 1949- to się wydarzyło w roku 1965 it happened in 1965- w tym roku pojedziemy do Włoch/zaczniemy budowę domu we’re going to Italy/starting to build a house this year- odwiedzam/zapraszam ich co rok a. co roku a. rok w rok I go to visit them/I invite them every year- raz do a. w roku wyjeżdża na wakacje/chodzi do dentysty once a year she would go on holiday/visit a dentist- dzieci przychodziły na świat rok po roku children came into the world year in year out- powierzchnia/liczba mieszkańców wyspy maleje z roku na rok a. z każdym rokiem the surface area/population of the island is getting smaller by the year- w ciągu tego roku/ostatnich lat udało mi się zaoszczędzić trochę pieniędzy within this year/the last few years I managed to put by some money- lata trzydzieste/pięćdziesiąte the thirties/fifties- akcja powieści rozgrywa się w latach czterdziestych XVIII wieku the action of the novel is set in the 1740s- w połowie lat osiemdziesiątych sytuacja zmieniła się in the mid-80s the situation changed2. (każde kolejne 365 dni) year- ile masz lat? how old are you?- jutro zaczynasz trzydziesty pierwszy rok życia tomorrow you’ll be thirty one- Basia wygląda/nie wygląda na swoje lata Basia certainly looks/doesn’t look her age- kobiety lubią ujmować sobie lat women like to deduct a few years from their age- nie dodawaj sobie lat don’t exaggerate your age- między nimi jest rok różnicy there’s a year’s difference between them- szkoda, że nie przyjechaliście rok/kilka lat wcześniej it’s a pity you didn’t come a year/a few years earlier- to było chyba dwa lata temu, a może przed rokiem I think it was two years ago, or maybe just a year- jutro upływa rok od jego śmierci/przyjazdu it’s a year tomorrow since his death/arrival- został skazany na pięć lat więzienia he was sentenced to five years imprisonment- minęło trzy i pół roku od tamtego wydarzenia three years and six months have passed since that event- minęło już trzy i pół roku odkąd tu mieszkamy we’ve been living here for three and a half years- za rok wychodzę za mąż I’m getting married in a year a. year’s time- za trzy lata skończy studia he will have finished his studies in three years- w rok po ślubie urodziła bliźniaki a year after getting married she had twins- lata mijają a. płyną the years pass- już rok z okładem a. z czymś temu obiecał do mnie zadzwonić a year or so a. just over a year ago he promised to phone me- sprowadziliśmy się tu przed dwoma laty we moved here two years ago3. Uniw. year- niższe/wyższe lata junior/senior years- jestem na trzecim roku prawa I’m in my third year of law- byliśmy na jednym roku we were in the same year- (po)zostać na drugi rok a. powtarzać rok to repeat a year of the course of study- przez chorobę stracił rok because of his illness he missed a year of his course of study4. (studenci) year- kolega z roku a colleague from the same class a. year at university- bal dla trzeciego roku a ball for the third year studentsⅡ lata plt (długi nieokreślony odcinek czasu) od lat for years- dyskusja/konflikt trwa od lat the discussion/conflict has lasted for years- na lata for years- to inwestycja/praca na lata this is an investment/work for years- ten odkurzacz starczy ci na lata this vacuum cleaner will last you for years- po latach years later- po latach przeczytałam tę książkę na nowo/ponownie odwiedziłam to miasto years later I reread that book/revisited that town- latami a. przez długie lata for years- latami a. przez lata marzyliśmy o własnym domu/podróży dookoła świata for years we dreamt of our own house/travelling around the world- przed laty a. dawnymi laty years ago- przed laty a. dawnymi laty była tu cukiernia years ago there was a cake shop here- z latami a. z biegiem lat with the years- z latami a. z biegiem lat nasza znajomość zmieniła się w przyjaźń with the years our acquaintanceship developed into friendship- ostatnimi laty over recent years- ostatnimi laty bardzo się postarzała in recent years she has really aged- od niepamiętnych lat from time immemorial- znamy się od niepamiętnych lat we’ve known each other for ages- rok bazowy Fin. base year- rok finansowy Fin. fiscal a. financial year- rok gospodarczy Ekon. production year- rok gwiazdowy Astron. sidereal year- rok jubileuszowy jubilee year- rok kalendarzowy calendar year- rok obrachunkowy Ekon. financial year- rok pański Anno Domini, AD- roku pańskiego 1812. the year of our Lord, 1812- rok podatkowy Fin. tax year- rok przestępny leap year- rok szkolny Szkol. school year- rok świetlny Astron. light year- rok zerowy Uniw. foundation year, pre-freshman year US- rok zwrotnikowy Astron. solar year, tropical year- lata dziecinne childhood- lata młodzieńcze youth- lata dojrzałe adulthood- lata podeszłe old age- lata matuzalowe a. matuzalemowe advanced years- Rok Święty Relig. Holy Year■ Nowy Rok the New Year- Szczęśliwego Nowego Roku! A Happy New Year!- Do siego roku! A Happy New Year!- mieć swoje lata to be no spring chicken pot.- Sto lat! (formuła życzeń urodzinowych) many happy returns (of the day); (piosenka śpiewana jubilatom) ≈ For he’s/she’s a jolly good fellow!* * *( decl like nt in pl) yearw zeszłym/przyszłym roku — last/next year
rok szkolny/akademicki — school/academic year
z roku na rok — year in, year out
* * *mipl. lata Gen. lat year; co rok(u) every year, annually; raz do roku l. raz na rok once a year; dwa razy do roku twice a year; ponad rok (temu) over one l. a year (ago); przez cały rok all year long; przez okrągły rok all the year round; rok temu a year ago; rok po roku l. z roku na rok year in, year out; pod koniec roku at the end of the year, towards the end of the year; przed upływem roku before the year is out; w lutym/kwietniu zeszłego/przyszłego roku last/next February/April; w nadchodzącym roku in the coming year; w piętnastym roku życia at fifteen (years old); w połowie roku at midyear; dobry rok (dla czegoś) vintage year (for sth); rok akademicki academic year; rok budżetowy budget year; rok finansowy l. obrachunkowy financial year; rok kalendarzowy calendar year; rok podatkowy tax year; rok przestępny leap year, bissextile; rok szkolny school year; rok świetlny astron. light year; Rok Święty Holy Year; rok zwrotnikowy astronomical year, solar year; rok zwykły (= nieprzestępny) common year; nowy rok (= nadchodzący l. niedawno rozpoczęty) New Year; Nowy Rok ( 1 stycznia) New Year's Day; powitać nowy rok see in the New Year; Szczęśliwego Nowego Roku! Happy New Year!; Roku Pańskiego Anno Domini, in the year of our Lord; pora roku season; minął rok a year passed; por. lata.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rok
-
7 lata
za pięć lat in fünf Jahrencałymi \latami jahrelang\lata sześćdziesiąte die sechziger Jahre, er Jahrewe wczesnych \latach dwudziestych in den frühen 20ern [ lub er Jahren]od lat seit Jahrenprzed wielu laty vor vielen Jahrenostatnimi laty in den letzten Jahrenkopę lat! ( pot) eine Ewigkeit!sto lat! hoch soll er [ lub sie] leben!, [es] lebe hoch!mieć swoje \lata ( być dorosłym) erwachsen sein; ( być starym) schon viele Jahre auf dem Buckel haben ( fig fam)nieźle wygląda jak na swoje \lata er sieht gut aus [ lub hält sich gut] für sein Alterile masz lat? wie alt bist du?mam 35 lat ich bin 35 [Jahre alt]; zob. też rok -
8 Jahr
Jahr [ja:ɐ̯] <-[e]s, -e> ntin diesem \Jahr w tym rokuim \Jahr[e] 2000 w roku 2000vor [vielen] \Jahren przed [wieloma] latynach [vielen] \Jahren po wielu latachalle fünf \Jahre co pięć lat\Jahr für [o um] \Jahr co rokumit den \Jahren z biegiem latdas alte \Jahr (das zu Ende gehende/gegangene Jahr) stary rokdas neue \Jahr nowy rok2) (Lebens\Jahr) rok m życiazwölf \Jahre alt sein mieć dwanaście latmit zwanzig \Jahren w wieku dwudziestu lat3) seit \Jahr und Tag od niepamiętnych latin den besten \Jahren [sein] [być] w sile wiekuin die \Jahre kommen posunąć się w latachalle \Jahre wieder rokroczniesoziales \Jahr roczny wolontariat w szpitalu, domu opieki społecznej itp. -
9 przeży|ć
pf — przeży|wać impf (przeżyję — przeżywam) Ⅰ vt 1. (nie umrzeć) to survive [operację, wypadek, upadek]- kierowca nie przeżył wypadku the driver died in the crash- z trzydziestoosobowej załogi przeżyło tylko dwóch out of the thirty crew members only two survived- w takich przypadkach przeżywa jedynie co piąty pacjent in such cases only one in five patients survives- jakoś to przeżyję somehow I’ll survive- on tego nie przeżyje! przen. he’ll be devastated!- ledwie udaje im się przeżyć do pierwszego przen. they hardly get by from pay day to pay day- walka/walczyć o przeżycie the struggle/to struggle for survival2. (doświadczyć) to go through [kryzys, załamanie]; to experience [szok, wstrząs]; to live through [wojnę, powódź]- każdy co jakiś czas przeżywa chwile zwątpienia everybody has their moments of doubt at times- przeżywamy obecnie trudne chwile we are going through a difficult period- przeżywać ciekawe przygody to have exciting adventures- przemysł muzyczny przeżywa świetny okres the music industry is booming3. (być zasmuconym) to be affected by; (być podnieconym) to be excited about- bardzo przeżył to rozstanie he was deeply affected by the break-up a. parting- dzieci bardzo przeżywają rozwód rodziców children are deeply affected by their parents’ divorce4. (spędzić) to spend- dzieciństwo przeżyła na wsi she spent her childhood in the country- chciałbym resztę swoich dni przeżyć razem z tobą I’d like to spend the rest of my days a. life with you- przeżyyć życie spokojnie i bez kłopotów to live a quiet and trouble-free life5. (być na świecie) to live- przeżył 90 lat he lived to 90- przeżyłem już 70 lat I am 70 already6. (umrzeć później) to outlive, to survive- przeżyć kogoś o pięć lat to outlive a. survive sb by five yearsⅡ przeżyć się — przeżywać się [moda, tendencja] to have had its day- ta teoria się przeżyła the theory has had its day■ przeżyć samego siebie to live too long; (o artyście) to outlive one’s reputationThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przeży|ć
-
10 pięcioletni
adj. 1. (o wieku) five-year-old- pięcioletnia dziewczynka a five-year-old girl2. (o okresie trwania) [studia, okres] five-year attr.- plan pięcioletni a five-year plan* * *1) (chłopiec, samochód) five-year-old2) (plan, studia) five-year3) five years'* * *a.1. (= trwający pięć lat) five-year; studia pięcioletnie five-year (course of) studies; pięcioletni okres spłat kredytu five-year loan repayment period.2. (= w wieku pięciu lat) five-year-old; pięcioletnia dziewczynka five-year-old girl; pięcioletni pies five-year-old dog.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pięcioletni
-
11 skazywać
impf ⇒ skazać* * *(-uję, -ujesz); perf; -ać; vtPRAWO to sentence* * *ipf.1. prawn. sentence; skazać na dwa lata w zawieszeniu give l. deal a suspended sentence of two years; skazać na pięć lat pozbawienia wolności sentence to five years' imprisonment; skazać na dożywocie sentence to life imprisonment; skazać na śmierć sentence to death.2. ( przeznaczać) be doomed, be fated; być skazanym na zapomnienie be doomed to oblivion; być skazanym na bezczynność be fated to idleness.ipf.condemn o.s. ( na coś to sth); skazać się na wygnanie condemn o.s. to exile.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > skazywać
-
12 sein
sein1 ( bin, bist, ist, sind, seid, sind; sei, seiest, sei; war; wäre; gewesen; sei!, seid!; sn) v/i być;er ist Pole on jest Polakiem;das sind … to są …;was soll das sein? co to ma być?;muss das sein? czy tak musi być?;was ist mit dir? co ci jest?, co z tobą?;ich bin müde jestem zmęczony;das war am Freitag to było w piątek;mir ist kalt jest mi zimno;wie alt bist du? ile masz lat?;er ist fünf Jahre alt on ma pięć lat;zwei und zwei ist vier dwa i dwa jest cztery;sie ist aus Berlin ona jest z Berlina;da sein →LINK="da" da;er ist nicht hier tu go nie ma;sie war nicht dort tam jej nie było;hier sind keine Fische tu nie ma ryb;das war einmal ( vergangen) to już (dawno) minęło;was ist mit …? co z (I)?;unpers es ist warm jest ciepło;hier ist es schön tu jest pięknie;heute ist es schön dziś jest ładnie;lass es sein! zostaw to!;wie wäre es mit …? (a) jak z (I)?;das wärs to wszystko;fam. mir ist nicht nach Arbeiten nie mam chęci do pracy;es sei niech będzie;wie dem auch sei jak by nie było;es sei denn, … chyba że …;sie sind hier gewesen oni tu byli;wenn er nicht gewesen wäre … gdyby go nie było …, gdyby nie on …;das Haus ist zu verkaufen dom jest do sprzedania;sein2 pron poss jego; wenn es sich auf etwas bezieht, das (zu) dem Subjekt gehört swój, swoje, swoją, pl swoje, swe;das ist sein Haus to jego dom;er nahm seine Sachen wziął sw(oj)e rzeczy;einer seiner Freunde jeden z jego przyjaciół;alles zu seiner Zeit wszystko w swoim czasie;die Seinen swoi -
13 albo
Ⅰ conj. 1. (alternatywa) or- pojadę autobusem albo zamówię taksówkę I’ll go by bus or call a taxi- dziś albo jutro today or tomorrow- to było w roku 1994 albo 1995 it was in 1994 or 1995- albo… albo either… or- albo on, albo ja it’s either him or me- możesz wziąć albo jedną, albo drugą you can take either a. take either one or the other- dojdziesz do stacji albo tędy, albo tamtędy you’ll get to the station this way or that way a. either way- albo jest idiotą, albo prowadzi jakąś przemyślną grę either he’s a fool or he’s playing a very clever game- coś będzie – albo wojna, albo rewolucja, albo jakaś zmiana something’s going to happen – either a war, a revolution, or some kind of change- albo są niekompetentni, albo leniwi, albo jedno i drugie they are either incompetent or lazy, or both- albo więcej or more- zapłacił tysiąc złotych albo więcej he paid a thousand zlotys or more- albo i lepiej pot. or more- dostanie pięć lat albo i lepiej he’ll get five years or more- albo i nie or not- (on) przyjdzie albo i nie either he’ll come or he won’t (come)- to ona albo i nie ona it’s her, or maybe (it’s) not- albo co or something- uciekali, jakbym był duchem albo co they made off as if I were a ghost or something- albo co? pot. or what? pot.- zakochałeś się albo co? are you in love or what a. something? pot.- albo też or else- wydali wszystkie pieniądze, albo też im je ukradli they’ve spent all their money, or else somebody’s stolen it- już wyszedł, albo też nie słyszy telefonu he’s left or else he can’t hear the telephone- dam ci 1000 złotych, albo nie, 900 I’ll give you 1000 zlotys, or maybe 9002. (z groźbą) or (else)- zabieraj się do pracy albo pożałujesz get to work, or you’ll be sorryⅡ part. pot. (czyż) albo on cokolwiek z tego rozumie? can he understand any of this?- albo ja wiem? I don’t really know?- „tylko tyle?” – „albo to mało?” ‘only so much?’ – ‘why, isn’t that a. it enough?’Ⅲ albo, albo inter. (either) one thing or the other!, it’s either-or!- albo, albo, kto nie jest z nami, ten przeciw nam make your choice – either you’re with us or you’re against us* * *conjoralbo... albo... — either... or...
* * *conj.or; albo... albo... either... or...; kup sok pomarańczowy albo wiśniowy buy (either) orange juice or cherry juice; wyjadę albo wieczorem, albo w nocy I'll either leave in the evening or at night; teraz albo nigdy (it's) now or never; albo jeden, albo drugi either one (or the other); może być albo jeden, albo drugi either (one) will do.part.( w retorycznych pytaniach wyrażających wątpliwość) albo ja wiem? how should I know?; albo (to) mu źle? does he have any reason to complain?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > albo
-
14 dostawać
impf ⇒ dostać1* * *1. (-aję, -ajesz); imp - awaj; perf; -ać; vtto get; ( zastrzyk) to have2. vi( otrzymywać ciosy) to be beatennie można tego dostać — you can't get it in the shops (BRIT) lub stores (US)
* * *ipf.-aję -ajesz, -waj1. (= otrzymywać) get; dostać buzi pot. żart. get a kiss, get a peck ( on the cheek); dostać nagrodę get an award; dostać pięć lat pot. get five years; dostać posadę l. pracę get a job; dostać zielone światło get the green light; dostać awans get a promotion, be promoted; dostać brawa be applauded, meet with applause; dostać kosza przen. be turned down; dostać mandat be fined; dostać nauczkę learn one's lesson; niech no go dostanę w swoje ręce wait till I get may hands on him.2. ( o dolegliwościach) get; dostać bzika l. kota l. kręćka freak out, go loopy, lose one's grip, go ballistic; dostać gorączki get a fever; dostać grypy come down with the flu; Br. go down with the flu; dostać kaszlu develop a cough; dostać kataru catch a cold; dostać mdłości feel sick; dostać na głowę pot. go bonkers; dostać skurczu get a cramp; dostać szału go crazy, throw a fit; dostać udaru suffer a stroke; dostać zawału have a heart attack, have a coronary; dostać zawrotu głowy reel, start to feel dizzy; dostać zawrotu głowy od czegoś przen. get dizzy with sth; dostał wypieków his face became flushed.3. ( o uderzeniu) get, receive; dostawać cięgi l. lanie get l. take a licking; dostać kamieniem w głowę be l. get hit on the head with a stone; dostać po łapach przen. get a rap on the knuckles; dostać po nosie przen. be brought down a peg or two; dostać w skórę get a hiding; dostać za swoje get an earful; dostać mata mat. be check-mated.4. (= sięgać) reach; dostawać ręką do najwyższej półki reach to the top shelf.ipf.1. ( o własności) end up ( komuś in sb's hands); dostała się mu premia he ended up with a bonus; przestępca dostał się w ręce policji the criminal is now in the hands of the police; twój list do mnie dostał się do rąk matki your letter to me came into my mother's hands; dostać się na języki get talked about.2. (= dostać burę) be in for it; dostanie ci się l. jeszcze dostaniesz! you're in for it, you'll catch it; dostało mi się I got a dressing-down.3. (= docierać gdzieś) get (do to); dostać się do Warszawy pociągiem get to Warsaw by train; dostać się pod koła pociągu get under the wheels of a train; dostać się do niewoli be taken captive; dostać się na studia be admitted to a university l. college; dostać się na medycynę get into medical school.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dostawać
-
15 niemowlak
m (N pl niemowlaki) pot. baby- masz pięć lat, a wciąż muszę cię karmić jak niemowlaka you’re five and I still have to feed you like a baby* * *mppl. -i pot. = niemowlę.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > niemowlak
-
16 nieporównywalnie
adv. [więcej, większy, gorszy] incomparably- obsługa jest tu nieporównywalnie lepsza niż pięć lat temu the service here is incomparably better than it was five years ago- nieporównywalnie trudne zadanie an incomparably a. immeasurably difficult task* * *adv.incomparably.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieporównywalnie
-
17 przesiedzieć
pf.1. (= pobyć) spend some time; przesiedział w więzieniu pięć lat he spent l. did five years in prison.2. (= spędzić na siedzeniu) sit, spend some time sitting; przesiedzieć trzy godziny sit for three hours; przesiedzieć cały dzień z książką spend the whole day reading.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przesiedzieć
-
18 przeżyć
1. -yję, -yjesz; vb od przeżywać 2.( utrzymać się przy życiu) to survive* * *pf.- żyję -żyjesz, - żyj1. zob. przeżywać.2. (= przetrwać) survive; (= nie umrzeć) stay alive, live.3. (= żyć przez jakiś czas) live; przeżyć pięć lat za granicą live abroad for five years.4. (= pogodzić się z czymś) get over; nie mogę przeżyć jej wyjazdu I can't get over her leaving.5. (= doświadczać) experience.6. (= żyć dłużej niż) outlive ( kogoś sb).pf.zob. przeżywać się.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przeżyć
-
19 another
[ə'nʌðə(r)] 1. adj 2. pron( one more) następny, drugi; ( a different one) inny, drugiSee also:- one* * *adjective, pronoun1) (a different (thing or person): This letter isn't from Tom - it's from another friend of mine; The coat I bought was dirty, so the shop gave me another.) inny2) ((one) more of the same kind: Have another biscuit!; You didn't tell me you wanted another of those!) jeszcze jeden -
20 serve
[səːv] 1. vtcountry, purpose służyć +dat; guest, customer obsługiwać (obsłużyć perf); food podawać (podać perf); apprenticeship, prison term odbywać (odbyć perf)to serve as — (minister, governor) sprawować urząd +gen; (delegate, representative) pełnić funkcję +gen
to serve as/for — służyć (posłużyć perf) za +acc
are you being served? — czy ktoś Pana/Panią obsługuje?
to serve on a committee/jury — zasiadać w komisji/na ławie przysięgłych
Phrasal Verbs:- serve up2. vi 3. n (TENNIS)serwis m, serw m* * *[sə:v] 1. verb1) (to work for a person etc eg as a servant: He served his master for forty years.) służyć2) (to distribute food etc or supply goods: She served the soup to the guests; Which shop assistant served you (with these goods)?) podawać3) (to be suitable for a purpose: This upturned bucket will serve as a seat.) służyć4) (to perform duties, eg as a member of the armed forces: He served (his country) as a soldier for twenty years; I served on the committee for five years.) odbywać służbę, pełnić funkcję5) (to undergo (a prison sentence): He served (a sentence of) six years for armed robbery.) odsiadywać karę6) (in tennis and similar games, to start the play by throwing up the ball etc and hitting it: He served the ball into the net; Is it your turn to serve?) serwować2. noun(act of serving (a ball).) serw- server- serving
- it serves you right
- serve an apprenticeship
- serve out
- serve up
См. также в других словарях:
pięć — {{/stl 13}}{{stl 8}}licz. M. mos pięciu, DCMc. pięciu, N. pięcioma || pięciu {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} liczba będąca sumą liczb cztery i jeden : {{/stl 7}}{{stl 10}}Mieć pięć lat. Zamek z pięcioma wieżami.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
pięć — m. os. pięciu; DCMs. pięciu, N. pięcioma, pięciu 1. «liczebnik główny oznaczający liczbę 5» Pięć minut. Pięć godzin lekcyjnych. Pięć lat więzienia. W pokoju było pięciu mężczyzn. Pięć razy coś robić. Nie mam pięciu złotych reszty. Pojechał z… … Słownik języka polskiego
pięcioletni — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. IIa {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} trwający pięć lat; obejmujący pięć lat : {{/stl 7}}{{stl 10}}Pięcioletni kontrakt, wyrok. Pięcioletnie badania naukowe. {{/stl 10}}{{stl 20}} {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dwudziestopięcioletni — 1. «obejmujący okres dwudziestu pięciu lat, trwający dwadzieścia pięć lat» W ciągu dwudziestopięcioletniej działalności pisarskiej. 2. «będący w wieku dwudziestu pięciu lat, mający dwadzieścia pięć lat» Dwudziestopięcioletni mężczyzna … Słownik języka polskiego
dwudziestopięcioletni — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. IIa {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} trwający dwadzieścia pięć lat, obejmujący okres dwudziestu pięciu lat : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dwudziestopięcioletnia działalność artystyczna.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
pięcioletni — 1. «mający pięć lat» Pięcioletnia dziewczynka. Pięcioletni chłopcy. 2. «dotyczący pięciu lat, trwający pięć lat» Pięcioletnie studia. Plan pięcioletni … Słownik języka polskiego
List of Mauthausen-Gusen inmates — This is a list of notable inmates who were held at the Mauthausen Gusen concentration camp.Inmates* Bernard Aldebert, French cartoonist (Gusen) * Józef Bednorz, Polish politician and journalist * Ludovico Barbiano di Belgiojoso, Italian architect … Wikipedia
lato — n III, Ms. lecie; lm D. lat 1. «najcieplejsza pora roku, trwająca na naszej półkuli od 24 czerwca do 23 września; okres upałów» Gorące, skwarne, upalne, chłodne, deszczowe lato. Wyjechać na lato. Wynająć pokój na lato. W lecie a. latem dni są… … Słownik języka polskiego
Царство Польское — (Królewstwo Polskie) так называется часть Польши, присоединенная в 1815 г. на Венском конгрессе к России. В последнее время это название стало заменяться (но неофициально) названием Привислянский край (см. географический очерк Ц. Польского под… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Царство Польское — польск. Królestwo Polskie Личная уния, генерал губернаторство Российской империи … Википедия
Польша — (Polska) Польская Народная Республика (Polska Rzeczpospolita Ludowa), ПНР. I. Общие сведения П. социалистическое государство в Центральной Европе, в бассейне рр. Висла и Одра, между Балтийским морем на С., Карпатами и… … Большая советская энциклопедия